İran riyali, ABD doları karşısında tüm zamanların en düşük seviyesine gerilerken ülkede ekonomik kriz sokak protestolarına dönüştü.
Başkent Tahran başta olmak üzere birçok büyük şehirde başlayan gösteriler, riyaldeki sert değer kaybının halk üzerindeki baskıyı artırdığını ortaya koydu. Gelişmeler, Bitcoin’in para birimi krizlerine karşı bir koruma aracı olup olamayacağı tartışmasını yeniden alevlendirdi.
Financial Times’a göre riyal, Haziran 2025’te İsrail ile yaşanan çatışmanın ardından değerinin yüzde 40’ından fazlasını kaybetti. 2015’te 32 bin seviyesinde olan dolar kuru, bugün 1,4 milyonun üzerine çıkarak son on yılda yaklaşık 44 katlık bir değer kaybına işaret etti. Enflasyon aralık ayında yüzde 42,2’ye yükselirken, gıda fiyatları bir yılda yüzde 72, tıbbi ürünler ise yüzde 50 arttı. Bu tablo, İranlı haneler üzerindeki geçim baskısını daha da ağırlaştırdı.
Ekonomik bozulmanın ardından Tahran’daki Kapalıçarşı’da dükkanlar kepenk kapatırken, protestolar İsfahan, Şiraz ve Meşhed gibi büyük şehirlere yayıldı. Associated Press’e göre bu gösteriler, 2022’den bu yana ülkede görülen en geniş katılımlı sokak eylemleri oldu. Süreci ağırlaştıran unsurlar arasında ABD yaptırımları nedeniyle azalan petrol gelirleri, bankacılık sistemindeki yapısal sorunlar ve siyasi belirsizlik öne çıkarken, İran Merkez Bankası Başkanı Muhammed Rıza Farzin’in istifası krizin ciddiyetini gözler önüne serdi.
Bu ortamda Bitwise CEO’su Hunter Horsley, Bitcoin’in finansal çalkantılara karşı bir korunma aracı olarak değerlendirilebileceğini savundu. Horsley, ekonomik kötü yönetimin küresel bir sorun haline geldiğini ve Bitcoin’in bireyler için alternatif bir değer saklama yolu sunduğunu ifade etti. Benzer şekilde BlackRock CEO’su Larry Fink de geçmişte, Bitcoin’in yerel ekonomik ve siyasi risklere karşı uluslararası bir araç olarak kullanılabileceğini dile getirmişti.
İran’da geleneksel güvenli limanlar da hızla değer kazanırken, altın coin’lerin fiyatı haziran ayından bu yana ikiye katlandı. Buna karşın riyaldeki çöküş, sabit arzı ve yerel para politikalarından bağımsız yapısı nedeniyle Bitcoin’in, kronik enflasyon ve sermaye kontrolleri yaşayan ülkelerde neden giderek daha fazla tartışıldığını bir kez daha ortaya koydu.
Yorum yapabilmek için giriş yapmış olmalısınız.
