NATO üyelerinin savunma harcamalarını hedeflenen seviyeye çıkarması için bugünkü değerler üzerinden yılda 1,2 trilyon ek harcama yapması gerekiyor. Milli gelir büyümesiyle bu yük daha da artacak.
NATO liderleri, zirve için Hollanda'nın Lahey kentinde bir araya geldi. Rusya'nın git gide daha saldırganlaştığı bu yıllarda, 2035'e kadar savunma harcamalarını gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 5'ine çıkarma konusunda karara varıldı. Yeni plan kapsamında ülkeler, GSYİH'lerinin yüzde 3,5'ini silahlı kuvvetlere ve askeri birliklere, yüzde 1,5'ini ise savunma altyapılarına ayıracak. İttifakın bu hedefe ulaşması için yıllık asgari harcamalarını bugünkü GSYİH üzerinden yaklaşık 1,2 trilyon dolar artırmaları gerekiyor.
NATO'yu ABD sırtlıyor
NATO verilerine göre 2024'te NATO üyelerinin toplam savunma harcamaları 1,4 trilyon dolar seviyesinde. bu tutarın yüzde 66,6'sını tek başına ABD karşılıyor. 2035 yılında tüm üyeler hedefi tutturusa toplam savunma harcamaları bugünkü milli gelir üzerinden 2,6 trilyon dolara çıkacak. 1,4 trilyon dolar ile aslan payı ABD'nin olmaya devam edecek.
Rusya'dan uzaklaştıkça harcama azalıyor
Üye ülkelerin savunma harcamalarının GSYİH'ye oranının ortalaması yüzde 2,20. En düşük oranlar yüzde 1,30 ile Belçika ve yüzde 1,28 ile İspanya için görüldü. Yüksek oranlara sahip ülkeler de yüzde 4,12 ile Polonya, yüzde 3,37 ile ABD ve yüzde 3,43 ile Estonya şeklinde sıralanıyor. En yüksek ek harcama ihtiyacı ise 468 milyar dolar ile ABD'nin.
İttifakta İspanya çatlağı
Mevcut savunma bütçesine göre yüzdelik olarak harcamasını en fazla artırması gereken ülke yüzde 290 ile İspanya. Ancak, İspanya taahüdü "mantıksız" olarak nitelendirmişti. Başbakan Pedro Sánchez, bir mektup ile belirli bir harcama hedefine bağlı kalmayacaklarını belirtti. Bu nedenle, zirvede yapılan görüşmelerden sonra, İspanya'ya yüzde 5 hedefine bağlanmama esnekliği tanındı. Bu durumda, İspanya için yüzde 5'lik hedef geçerli olmayacak.
Türkiye harcamalarını iki kattan fazla artıracak
NATO'nun tahmini verilerine göre 2024'te Türkiye'nin savunma harcamalarının milli gelire oranı yüzde 2,1 seviyesinde. NATO'nun yüzde 5'lik hedefine ulaşmak için harcamaların bugünkü değerler üzerinden yaklaşık 32 milyar dolar artırılması gerekiyor. Türkiye için bu kararın uzun vadeli etkisi izlenecek.
(Bloomberg)
Yorum yapabilmek için giriş yapmış olmalısınız.
